آمتیست، گران بهاترین نوع کوارتز به شمار می آید. در قدیم تصور می شد که این کانی قدرت های مافوق طبیعی بسیار دارد و از آن به عنوان طلسم خوش شانسی، وفاداری و پایداری و نیز به عنوان ضد طلسم استفاده می شد. کریستال های این سنگ بر روی بستر بلورها و یا سنگ های دیگر تشکیل می شود و چون بلورهای هرمی شکل به رشد مطلوب نمی رسند اکثراً به صورت بلورهای نوک تیز و پر رنگ دیده می شوند(این بلورها به راحتی از روی بستر بلورهای میزبان کنده می شوند).
نام آمتیست از زبان یونانی مشتق شده و به معنای ضد مستی است، چون تصور می شد دستبند و یا گردنبندی از آمتیست هنگام میخوارگی مانع مستی خواهد شد. بعضی بلورهای آمتیست در مقابل نور خورشید قسمتی از رنگ خود را از دست می دهند و برای بازگرداندن رنگ اولیه می توان از تابش اشعه ایکس استفاده نمود. روش حرارت دادن در حد 470 الی 750 درجه سانتیگراد رنگ بلور را به زرد روشن، قرمز، قهوه ای، سبز و یا بی رنگ تبدیل می کند.
آمتیست دارای پدیده دو رنگی ضعیف است و رنگ های حاصله معمولاً بنفش و قرمز مایل به ارغوانی می باشد. در بعضی نمونه ها با رنگ سیرتر پدیده دو رنگی قوی تر و مشخص تر دیده می شود.
نمونه ی بنفش سیر تا ارغوانی آمتیست در تجارت از ارزش بالایی برخوردار است. به طور معمول در آمتیست نواحی رنگی مختلفی دیده می شود که عامل رنگ در این نوع کوارتز به دلیل ترکیبی از وجود ناخالصی های آهن دار می باشد. آمتیست به مراتب بیشتر از نوع سیترین و انواع دیگر کوارتز در طبیعت یافت می شود و همانند گارنت، همیشه در بازار سنگ های نیمه گران بها جایگاه خاص خود را دارد. به دلیل شکننده و ترد بودن بلور آمتیست بایستی هنگام استفاده از لحیم در موقع نصب بر روی پایه دقت لازم به کار برده شود.
بلورهای مرغوب آمتیست تراش داده و به صورت نگین یا مهره استفاده می شود. انواع کم ارزش تر با بلورهای ریز به صورت نامنظم و یا به اشکال فانتزی تراش داده می شود. بسیاری از کانی ها و سنگ های گران بها ممکن است رنگ هایی مشابه با رنگ و زمینه های گوناگون رنگین آمتیست داشته باشند. به طور مثال تورمالین، کونزیت، یاقوت کبود طبیعی و ساختگی، اسپینل، بعضی از انواع گارنت، زیرکن، آپاتیت، فلوریت و حتی شیشه های رنگین هم ممکن است با آمتیست اشتباه شوند.
بلورهای آمتیست بر روی بستر سنگ ها به صورت ژئود و یا در لابه لای مواد رسوبی یافت می شود. محل های مهم یافت بلوردان های آمتیست در استرالیا، برزیل، کانادا، آلمان، هند، مکزیک، سریلانکا، امریکا، آفریقای جنوبی، اروگوئه و جمهوری مالاگاسی واقع است.